GAZETEKAMU / ÖZEL RÖPORTAJ

Toplu sözleşmede memurların tamamını ilgilendiren kazanımlarla, hizmet kolundaki kazanımları değerlendiren Memiş, çalışanların hak ve kazanımları için süreçlerin bitmediğine dikkat çekerken, Kamu Personeli Danışma Kurulu, Kurum İdari Kurul Toplantıları ve gerçekleşecek yasal değişikliklerle yeni kazanımlar elde edeceklerini söyledi.  Memiş, kazanımların yeterli olmadığını belirtirken, ‘yetmez, ama evet’ dediklerini belirtiyor. Yetkili oldukları günden beri sağlık ve sosyal hizmet çalışanlarının sorunlarını çözmek için mücadele ettiklerini ifade eden Memiş, her yıl yeni kazanımlar elde ettiklerini, bu yıl da bu kazanımlara yenilerini eklediklerini kaydetti.

Aynı zamanda Memur-Sen Genel Başkan Yardımcısı da olan Sağlık-Sen Genel Başkanı Metin Memiş’in sorularımıza verdiği cevaplar şu şekilde: 

GAZETEKAMU: Toplu sözleşme sürecini değerlendirir misiniz? Kamu görevlileri ve emekliler ne kazandı?

METİN MEMİŞ: Toplu sözleşme, sizin de bildiğiniz üzere, Ramazan Bayramı’ndan önce sonuçlandı. Hükümet, ilk kez taban aylığa zam yaptı. Hükümet, ilk teklifini 2014 yılı için 3+3 yüzdelik zam veya taban aylığa 100 TL zam, 2015 yılı için de 3+3 zam önerisiyle geldi. Ayrıca, yüzdelik zamlara enflasyon farkının ödenmesi de teklifler içindeydi. Yapılan görüşmeler sonrası, memurların taban aylığına 2014’te 175 TL zam yapılması, 2015 yılında ise ilk 6 ay için yüzde 3, ikinci 6 için yüzde 3 zam ve enflasyon farkının ödenmesi, 4/C’lilere aile yardımı yapılması ve 350 TL’lik iyileştirme zammı, toplu sözleşme ikramiyesinin de 3 ayda 60 TL olarak ödenmesi kabul edilerek, toplu sözleşme imzalandı. 

Burada, 4/C’lileri ayrı bir şekilde ele almak gerekiyor. 4/C’liler için olmazsa olmazımız, kadrodur. En düşük maaş alan 4/C’li bin 22 TL, en yüksek alan ise bin 264 TL alıyor. Bu toplu sözleşmede 175 TL taban aylığa zam, 175 TL seyyanen iyileştirme zammı olmak üzere; 350 TL artış sağladık. Bu rakama ek olarak ocak ayından geçerli olmak üzere 163 lira eş yardımı, çocuğun yaşına göre de 18 ya da 36 lira çocuk başına yardım aldık. Yani, 4/C’lilere 1 Ocak 2014 tarihinden itibaren 550 TL bir artış yansıyacak. 

GAZETEKAMU: Taban aylığa zam, ne anlama geliyor. Yüzdelik zammın daha önemli olduğunu söyleyenler de var.

METİN MEMİŞ: Taban aylığa yapılan zam, kamu görevlilerinin maaşlarının yükselmesinin yanında, bir çok mali kazanımlarını da artırıyor. Mesela, taban aylığa zam yapıldıktan sonra emekli olan bir memur, zam yapılmadan emekli olan memura göre, emekli ikramiyesini 5 ile 7 Bin TL daha fazla alacak. Hükümetin önerdiği 3+3 ve enflasyon farkıyla alınacak maaş hesaplamasıyla, taban aylığa yapılan artışı kıyaslayıp, kayıp olacağını söylemek, taban aylığın artışının önemini bilmemektir. Taban aylığa yapılan 175 TL’lik artışla çalışanın net olarak eline 124 TL daha fazla geçecek. Emekli olduğu zaman alacağı aylık ise 145 TL’nin üzerinde artacak. Biz yıllardır ek ödemenin emekliliğe yansıtılması konusunda mücadele ediyoruz. Çalışanlarımızın büyük bir kısmı bu ek ödemenin yüzde 16 ile yüzde 19’luk arasındaki kısmının emekli keseneğinden dolayı düşeceğinden haberdar değil. Tabi ki bu mücadelemiz artarak devam edecek. Yalnız taban aylığa yapılan bu artışla emekli olduğumuz zaman alacağımız ikramiye ile emekli maaşımız ciddi olarak artmış olacaktır. 450 bin sağlık çalışanı adına masaya oturmuş olan Sağlık-Sen olarak, taban aylığa yapılan zam ve yüzdelik zammın toplam getirisini hesap ederek bu sözleşmeyi imzaladık. Bugünü değil, geleceği düşündük. Yıllardır bütün sendikalar taban aylığa zam istemesine karşın, karşılanmayan talep bu yıl karşılandı. Burada dikkat çekmek istediğim husus ise, taban aylık döner sermaye ve ek ödemeye etki etmediği için bu konuda farklı bir iyileştirme yapılması hususunda, toplu sözleşmenin dışında çalışmamız devam edecek. 

GAZETEKAMU: Sağlık-Sen olarak sağlıkçıları temsilen masada yer aldınız. Üyelerinize ve sağlık çalışanlarına elde ettiğiniz kazanımlar nedir? Elde edemediğiniz kazanımlarınız var mı?

METİN MEMİŞ: Biliyorsunuz, toplu sözleşme iki yılda bir yapılır. Geçen yıl üzerinde anlaşmaya vardığınız konular, sadece o yılı kapsar. Biz, geçen yıl Kamu Görevlileri Hakem Kurulu’nda elde ettiğimiz 16 kazanımı aynen koruduk. Bu kazanımlara ek olarak, nöbet ücretlerinde, özellik arz eden birimlerde çalışan personelin ek ödemesinde, entegre hastanelerin özellik arz eden birimlerinin ek ödemesinde, döner sermayede sağlık tesisi kalite katsayısı uygulamasından vazgeçilmesi gibi kazanımlara imza attık. Elde edemediğimiz kazanımlar mutlaka var. Talep listemizin tamamı internet sitemizde yayınladık, kamuoyuna açıkladık. Ek ödemenin emekliliğe yansıtılması, fiili hizmet süresi zammı, döner sermaye katsayılarının iyileştirilmesi, vekil ebe hemşireler, kamu personeli olmayan aile sağlığı çalışanları ve 4/C’lilerin kadroya geçirilmesi, ek ödemeden vergi kesintisinin yapılmaması, mesai saatlerinin fiili 8 saat olarak uygulanması, araştırmacıların mağduriyetinin giderilmesi ve görevde yükselme sınavını kazanmışların mağduriyetinin giderilmesi öncelikli taleplerimiz içinde yer alıyor. Bunlarla ilgili mücadelemiz tüm platformlarda devam edecek. 

GAZETEKAMU: Hizmet kolu kazanımlarınızı daha açık şekilde açıklar mısınız?

METİN MEMİŞ: Elbette. Sağlık-Sen olarak toplu sözleşme sonuçlarını internet sitemizden de duyurduk. Elde edilen kazanımlar yeterli mi; elbette değil. Taleplerimizden kazanıma dönüşmeyenleri elde etmek için mücadelemiz sürecek. Kamu Personeli Danışma Kurulu, Kurum İdari Kurulu Toplantıları, gerçekleşecek yasal düzenlemeler, bu kazanımlar için bir zemin olacak. Bunun için, toplu sözleşme sonuçlarına, ‘yetmez ama, evet’ dedik. Bu yıl toplu sözleşme masasında elde edilen kazanımlar ve ne getirdiklerine bakacak olursak, maddeler halinde şu şekilde sıralayabiliriz: 

NÖBET ÜCRETLERİ:

Geçen yıl, nöbet ücretlerinin dini bayramlarda yüzde 20 daha fazla ödenmesi kazanımını elde ettik. Bu yılki toplu sözleşmelerde, yoğun bakım, diyaliz, ameliyathane, acil servis ve 112 acil sağlık hizmetlerinde tutulan nöbetlerin yılın her gününde yüzde 50 artırılmış olarak ödenmesi kazanımını elde ettik. Sağlık-Sen olarak, nöbet ücretlerinin tüm sağlık çalışanlarının tamamına iki kat artırımlı ödenmesi için mücadelemiz sürecek. Ayrıca, nöbet ücretlerinin de hakkaniyetli bir şekilde hesaplanmasını istiyoruz. Günlük mesaisini çalışma saatine böldüğünüzde ortaya çıkan rakamın, nöbet ücretlerine esas olmasını istiyoruz. 

FARK ÖDEMESİ:

Sağlık Bakanlığı, üniversite hastaneleri ve Adli Tıp Kurumu’ndaki kamu görevlileri, ek ödemelerinin vergiye tabi olmasından dolayı mağdur olmaktalar ve üst vergi dilimine erken girmekteydi. Geçen yılki toplu sözleşmelerde, mahsuplaşmayı yıllık hale getirmiştik. Yani, devlet önce çalışandan parayı alıyor, yıl sonunda da ‘pardon, fazla almışız’ deyip iade ediyordu. Bu yıl elde ettiğimiz kazanımla, her ay emsali personel ile karşılaştırılarak sağlık çalışanlarının mağduriyeti dolaylı olarak giderilmiş olacak. Yılın ortasında üst vergi dilimine giren sağlık çalışanlarının kayıpları kişilere geri ödenecek. Mesela 6. Ayda yüzde 15’den yüzde 20 vergi dilimine geçmiş bir sağlık çalışanının o ayki toplam geliri 2 bin TL ise emsali diğer bakanlıkta çalışan ve yüzde 15’lik vergi diliminden vergilendirilen bir çalışan ile karşılaştırılarak aradaki yüzde 5’lik fazla kesilen vergi karşılığı yaklaşık 100 TL kişiye geri ödenecek. Bu ise yılda yaklaşık 500 TL’nin sağlık çalışanlarının cebinde kalması anlamına geliyor. 

ÖZELLİK ARZ EDEN BİRİMLERDE ÇALIŞANLARIN EK ÖDEMESİ

Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşlarının bazılarında sadece acil servise hizmet veren laboratuar ve röntgen servisi bulunmuyor. Kurumun ortak laboratuarı veya röntgen servisi, normal işinin yanında veya mesai saatleri dışında acil servise de hizmet veriyor. Acil servis çalışanları özellikli birim katsayısından faydalanırken, bu serviste çalışanlar, özellik arz eden birim sayılmıyordu. Bizim açtığımız dava ile acil servise hizmet veren röntgen servisi ve laboratuarlarda çalışanları da ek ödemelerde, özellik arz eden birim katsayısından faydalanmaya başlamışlardı. Ancak Sağlık Bakanlığı, bu uygulamayı 14 Şubat 2013 tarih ve 28559 Mükerrer Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan yönetmelikle iptal etti. Biz, konuyu hem tekrar yargıya taşıdık, hem de toplu sözleşme taleplerimiz içine aldık. Yargı süreci sonuçlanmadan, toplu sözleşmede bu talebimizi kazanıma dönüştürdük. 

ENTEGRE HASTANELERİN ÖZELLİK ARZ EDEN BİRİMLERİNİN EK ÖDEMESİ

Kamu Hastaneleri Birliği’ne bağlı hastaneler ile entegre hastaneler arasında uygulamada bazı eşitsizlikler bulunuyor. Bunlardan biri de, entegre hastanelerin özellik arz eden birimlerinde çalışanların, özellikli birim katsayısından faydalandırılmamalarıydı. Kamu Hastaneleri Birliği’nin acil, röntgen, yoğun bakım, ameliyathane gibi özellikli birimlerinde çalışanlar özellikli birim katsayısından faydalanırken, entegre hastanelerin çalışanları faydalanamıyordu. Elde ettiğimiz kazanımla, hastaneler arasındaki eşitsizlik sona ermiş oldu. 

B TİPİ ACİL 112 ACİL SAĞLIK HİZMETİ PERSONELİNİN EK ÖDEMESİ

Aynı işi yapan Sağlık Müdürlüklerine bağlı A tipi 112 İstasyonları ile, aynı hizmeti veren, Halk Sağlığı Müdürlüğü’ne bağlı B tipi 112 İstasyonları arasında eşitsizlik bulunuyordu. Elde ettiğimiz kazanımla, A tipi 112 Acil sağlık hizmetlerinde çalışan personel için öngörülen yüzde 40 oranındaki ek puan, Halk Sağlığı Müdürlükleri’ne bağlı B tipi 112 istasyonları için de uygulanacak.

RE’SEN GEÇİCİ GÖREVLENDİRİLENLERİN EK ÖDEMESİ

Kamu görevlileri, re’sen geçici görevlendirmelerde mağduriyet yaşıyordu. Hem görev yaptıkları kurumlarından, bazen de şehirden başka bir şehre gidiyor, buna ek olarak da ek ödeme mağduru oluyorlardı. Elde edilen kazanımla, ek ödeme mağduriyeti giderildi. Buna göre, re’sen geçici görevlendirilen personel, görev yaptığı kurum ya da görevlendirildiği kurumdan hangisinin ek ödemesi yüksekse, ek ödemesini yüksek olan miktardan alacak. 

SAĞLIK TESİSİ KALİTE KATSAYISI

Sağlık tesislerinin alt yapısına, teçhizat ve donanımına göre katsayısı uygulanması, sağlık çalışanları arasında büyük bir adaletsizlik ortaya çıkarıyordu. Örnek olarak; MR cihazı olan hastane ile olmayan hastane arasında kalite katsayısı uygulamasından dolayı bir eşitsizlik yaşanıyordu. Halbuki bir sağlık kuruluşuna cihaz almak, teçhizatını geliştirmek, çalışanların değil, devletin sorumluluğu. Yani, sağlık çalışanları kendi çabalarıyla düzeltemeyecekleri veya temin edemeyecekleri cihazlar yüzünden bir çok kriterden dolayı cezalandırılıyordu. Sağlık tesisi kalite katsayısı uygulamasından vazgeçilmesiyle, kurumların dağıtılabilir döner sermaye tutarı yüzde 20’ye kadar artırılmış oldu. Bu yüzde 20’lik fark, sağlık çalışanlarına dağıtılabilecek. Bu durumda sağlık çalışanlarının döner sermayeleri, oranları değişmekle beraber yüzde 20 civarında artmış olacak. Sağlık tesislerinin kalite katsayısına göre bu orandan etkilenme yüzde 5 ile yüzde 40 arasında değişebilir. 

GAZETEKAMU: Son olarak, toplu sözleşmeye yönelik getirilen eleştirileri sormak istiyorum. Kazanımların yetersizliğinden, memurların masada satıldığına kadar bir çok söz söylendi. Ne diyeceksiniz?

METİN MEMİŞ: Toplu sözleşme hakkına, ‘evet’ diyemeyenlerin, toplu sözleşme masasından ne anladıkları ve beklediklerini anlamak da mümkün değil. Yetkili olarak oturdukları toplu görüşme masalarında bir kazanım elde edemeyenlerin bugün getirdikleri eleştiriler, olsa olsa hazımsızlıktandır. Kamu görevlileri, kimin laf, kimin hizmet ürettiğini görüyorlar ki, kendilerini temsil yetkisini Sağlık-Sen’e, Memur-Sen’e veriyorlar. Ancak, ülkemizde memur sendikacılığının alması gereken çok mesafe var. Memur-Sen alamasa, Sağlık-Sen alamasa diyerek pusuda bekleyenlerin ne sendikal hayata, ne kamu görevlilerine verebileceği bir şey yoktur. Kamu görevlilerimizin bu gerçekleri gördüğünü ve buna göre karar verdiklerini biliyoruz. 

GAZETEKAMU: Son olarak eklemek istediğiniz bir konu var mı?

METİN MEMİŞ: Son söz olarak, çalışanlar için yürüttüğümüz mücadelenin toplu sözleşmeyle sınırlı olmadığını,  mücadelemizin devam edeceğini söylemek istiyorum. Daha önce de söylediğim gibi, Kamu Personeli Danışma Kurulu, Kurum İdari Kurulu Toplantıları, gerçekleşecek yasal düzenlemeler, yönetmelik ve genelgeler taleplerimizin kazanıma dönüşmesi için bize fırsat ortamları oluşturacak. 

Son söz olarak da, kamu görevlilerinin sesi ve soluğu olma yolundaki çabanızı takdir ediyor, başarılar diliyorum.

Bu yazının tüm hakları GazeteKamu.com'a aittir. "www.gazetekamu.com" biçiminde bağlantı kurulabilir, açık kaynak gösterilmek kaydıyla içerik kullanılabilir.