Özellikle tercihlerde bütün adayların bilmesi gereken en temel husus 666 sayılı KHK sonrasında aynı unvan için bazı kurumlar hariç ücret eşitliği sağlandığının bilinmesidir. O zaman tercihlerde neler ön plana çıkarılmalıdır diye bir soru gelebilir. Konuyu iki başlık altında inceleyeceğiz.

1- KİT’leri tercih eden KPSS adayları nelerle karşılaşacaklar?

KİT’leri tercih etmenin en büyük avantajı ücretlerdedir. Ayrıca, bunların soysal imkanları da diğer kurumlara göre daha iyidir.

TEİAŞ, KPSS tercih kılavuzunda yer alan pozisyonlar hakkında net ücretlerle ilgili bilgi verdi. Ancak, kamuoyuna yapılan maaş bilgilendirme notunun bazı eksik unsurlar içermesi nedeniyle bazı açıklamalar yapma gereği duyulmuştur. Bu yazımızda yeni sisteme göre KİT personelinin maaşının nasıl hesaplandığını izah ederek diğer kurumlarda aynı unvanlı personelin net maaşıyla karşılaştırma yapacak ve KPSS yerleştirmelerinde tercih yapacaklar için konuyu açıklamaya çalışacağız.

Kamu İktisadi Teşebbüsü statüsünde faaliyetlerini sürdüren kurumlara KPSS ile yerleştirmeleri yapılacak personelin özlük ve ücretlerle ilgili hakları 399 sayılı KHK ile (madde: 26, 27, 28) düzenlenmiştir. TEİAŞ özelinde KİT’lere atanacak personelin net ücretleri ile aynı unvanlı diğer memurların ücretlerine aşağıda yer verilmiştir. (01.01.2014-31.12.2014 tarihleri arasını kapsayan ücretlerdir.).

(01.01.2014 tarihi itibariyle) TEİAŞ tarafından verilen net ücretlerin nasıl hesaplandığını izah edeceğiz. Genel olarak, KİT personelinin temel ücretleri farklı belirlenebilmekle birlikte bir birine yakındır. Aşağıda temel ücretten net ücretin nasıl hesaplandığı örnek üzerinde açıklamaya çalışacağız.
Örnek: Mühendis unvanlı sözleşmeli personelin, Temel ücreti: 3.351,38 (Bekar) TL’dir. Bu personelin net ücreti şu şekilde hesaplanır: Öncelikle bu personelin emekli kesintileri ile gelir vergisi kesintilerinin hesaplanması gerekmektedir.

Emekli kesintisinin hesaplanması

Gösterge : 8/1 660 x 0,076998 =50,82 Taban aylık: 1000 x 1,20527 = 1.205,27 Ek gösterge= 850 = 850*0,076998=65,45
Özel hizmet tazminatı: % 152 9500 x 0,076998 = 731,481 x % 152 = 1.111,85
Ek ödeme: % 82 731,481 x % 82 = 599,81
Mühendis unvanlı pozisyonda bulunanların 5510 sayılı Kanuna tabi olup, Sigorta Kesintisi: Malullük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortaları % 9 + GSS Primi Şahıs % 5 (Gösterge + Taban Aylık + Özel Hizmet Tazminatı) x % 14= 50,82 + 65,45+ 1.205,27 + 1.111,85 = 2433,39 x % 14 = 340,68
Gelir vergisi kesintisi: (Temel ücret ) – (Sigorta Kesintisi toplamı) x % 15 = 3.351,38 – 340,68 = 3.010,7 x % 15 = 451,60
Damga vergisi : (3.351,38 + 599,81 ) x 0,00759 = 29,98
Net Ödenecek tutar: (3351,38+599,81 +80,33)–(340,68 + 451,60 + 29,98)= 3.209,26 TL.
Bu ücretlere aile ve çocuk yardımları dahil edilmemiştir. Yine bu personele belirli bir süre (altı ay) çalıştıktan sonra başarı ücreti, bir yıl çalıştıktan sonra da kıdem ücreti ödenmektedir.
Altı ay sonra temel ücretin en fazla % 8’i oranında başarı ücreti de alınacak
399 sayılı KHK hükümleri gereğince sözleşmeli personele başarı ücreti de ödenmektedir. Başarı ücreti; sözleşmeli personelden sicil ve başarı değerlemesi sonucunda sicil ve başarıları (A) düzeyinde olanlara(90 ve daha yukarı) temel ücretlerinin % 8’i, (B) düzeyinde olanlara (76-89) % 4’ü, (C) düzeyinde olanlara (60-75) % 2’si oranında hesaplanacak tutarda başarı ücreti ödenmektedir. Yani sözleşmeli ücrete en fazla 3.351,38 *% 8 = 268 TL tutarında brüt başarı ücreti ödenebilecektir.
Bu ücretlere eş ve çocuk yardımı olarak;
Eş için: Memurun her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışmayan eşi için 2.134 x 0,076998 = 164,31 TL aile yardımı ödenecek, 72'nci ay dahil olmak üzere 0-6 yaş grubunda yer alan çocuklar için; 500 x 0,076998= 38,5 TL, ödeneğe müstehak diğer çocuklar için; 250 x 0,076998= 19,25 TL, çocuk yardımı ödenecektir.
11.05.2014 tarihli ‘’KİT personelinin maaşları kurumdan kuruma değişir mi?” başlıklı yazımızda başarı ve kıdem ücreti açıklanmıştır. Merak eden okuyucularımız bu yazımıza bakabilirler.
Görüleceği üzere temel ücretinin brütü 3.351,38 olan bir mühendisin eline geçen net ücret 3.209,26 TL’dir.
Yukarıda yer verilen temel ücret verileri ışığında yukarıda vermiş olduğumuz formüllere göre okuyucularımızın diğer unvanlar için de net ücretleri hesaplamaları mümkündür.
Ayrıca, KİT personelinin başka bir KİT’e aynı unvanla atanması mümkünken diğer kurumların memur kadrolarına nakilleri mümkün değildir. En büyük sıkıntı kaynağı da burada oluşmaktadır. Yine KİT’lerde çalışan sözleşmeli personelinin yıllık izinler açısından memurlardan farkı vardır. Bunların kullanılmayan yıllık izinleri müteakip yılda kullanılamaz. Güvence açısından memurlardan farkı yoktur. Yani bunların sözleşmeli olmalarının güvence açısından olumsuzluğu söz konusu değildir. Ayrıca bunlar kendi kurumları içerisinde memur olarak da atanabilirler. Dolayısıyla memur statüsüne geçerek başka kurumlara nakilleri yapılabilmektedir. Ancak, bunun için belirli bir süre hizmetlerinin olması gerekmektedir.
2- Yükselme ve nakil imkanları olan kurumlar
Mahalli idareler ve KİT’ler dışında bütün kamu kurumlarında aynı unvanlı personelin aldığı ücretler eşittir. Tercihlerde, maaş dışında nakil ve yükselme imkanları olan kamu kurumları tercih edilmelidir. Bunlar arasında Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı gibi geniş taşra teşkilatı olan kamu kurumları ön plana çıkarılmalıdır. Özellikle bu kurumların yükselme imkanları da diğer kurumlara göre yüksektir. Maliye Bakanlığı'nın da geniş taşra teşkilatı olmakla birlikte bu bakanlıkta yükselme imkanı diğer kurumlara göre çok sınırlıdır.
Üniversitelerin nakil imkanları olmadığı için yüksek puanlı adayların üniversiteleri son sıralarda tercih etmesini öneririz. Başka kurumlara nakil açısından da üniversiteler sıkıntılıdır. Yani üniversiteler başka kurumlara geçişte kolay kolay muvafakat vermezler. Ümit ederiz ki KPSS tercihlerini yapacaklar açısından bu açıklamalarımız faydalı olmuştur. Hepsine başarılar diliyoruz. Ahmet Ünlü Yeni Şafak