Ankara’dan okurumuz Emrah Salih YERTUTAN soruyor: “Bünyamin bey, tıp fakültesinden yeni mezun oldum. İşyeri hekimliğinde derinleşmek istiyorum. Tüm doktorların işyeri hekimi olma imkanı getirilmiş diyorlar, doğru mudur? Ayrıntılı bilgi verir misiniz? Eğitim almak için nereye başvurmak gerekiyor? Ne yapmalıyım?”

Sayın okurum, işyeri hekimi çalıştırma zorunluluğu işverenlerin en çok merak ettikleri konulardan birini oluşturuyor.

Doktor olan okurlarımız da işyeri hekimliği şartları ile ilgili olarak sorular soruyor.

TBMM’de önceki haftalarda kabul edilen torba yasa ile işyeri hekimi olma koşullarında önemli değişiklikler yapıldı.

İşyeri hekimi olmak için yeni şartlar neler, değişikler tabipleri ve işverenleri nasıl etkiler? Bu soruların cevaplarını tüm okurlarımızı aydınlatacak şekilde açıklayalım.

İşyeri Hekimi Açığı Nasıl Oluştu?

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun önemli düzenlemelerinden birini kapsama giren işyerlerinde “işyeri hekimi” çalıştırmak zorunluluğu oluşturuyor.

Kanun işyerlerinde iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ile işyeri hemşiresi çalıştırmayı zorunlu koşuyor. Bu ise işyeri hekimliğinde ciddi bir arz-talep dengesizliğinin ortaya çıkmasına neden oldu.

6331 sayılı Kanun sonrasında işyerlerinde önemli bir işyeri hekimi açığa çıktı.

Zira ülkemizdeki işyeri hekimi sayısı son sınav sonrasında dahi 21 bin 159 kişi.

Buna karşın, ülkemizde çok tehlikeli sınıfta 264 bin 132, tehlikeli sınıfta 330 bin 250, az tehlikeli sınıfta ise 804 bin 771 işyeri var.

Bu tablo karşısında, birçok doktor işyeri hekimliğini profesyonel bir branş olarak tercih ederken, işyeri hekimlerinin aldıkları ücretler de arttı.

İşyeri Hekimi Kimdir?

Buraya kadar anlattıklarımız pratikte işyeri hekimliğinin nasıl uygulandığına dair veriler.

Peki, mevzuatımıza göre “işyeri hekimi” kavramı neyi ifade ediyor?

6331 sayılı Kanuna göre, işyeri hekimi, iş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca yetkilendirilmiş “işyeri hekimliği belgesi”ne sahip doktor demek.

6023 sayılı Türk Tabipler Birliği Kanunu uyarınca da, tıp doktorlarına, işyeri hekimi olarak çalışma onayı Türk Tabipler Birliği (TTB) ve hekimin bağlı olduğu Tabip Odası’nca verilmekte.

Kamuda çalışan hekimlerin işyeri hekimi olabilmelerine dair mevzuat hükümleri ise, 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San’atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun’da düzenlenmiş bulunmakta.

İşyeri Hekimi Ne İş Yapar?

İşyeri hekimi işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları ile sorumlu birincil çalışanlardan birini oluşturmakta.

İşyeri hekimi, bir işyerindeki çalışanların iş güvenliğinin temini, sağlık koşullarının gözetlenmesi, çalışanlara sağlık raporu verilmesi ve sağlık gözetimi yapılması, çalışma yaşamındaki hastalıkların teşhisi ve yaşanılan kazaların ön tedavisi, acil hallerde sağlık hizmetlerinin sağlanması, işyerinin tıbbi kayıtlarının tutulması gibi görevleri yapıyor.

6331 sayılı Yasa sonrasında işyeri hekimleri çalışanlara alınacak sağlık raporlarının düzenlenmesinden, periyodik kontrollerin yapılmasından da sorumlu. Zira yeni kanuna göre artık bu raporlar ve kontroller devlet hastanelerinden alınamıyor.

İşyeri hekiminin risk değerlendirmesi sürecinden eğitime kadar çok geniş sorumlulukları bulunuyor.

Başka bir deyişle işyeri hekimi artık işyerlerinde olmazsa olmaz bir kadro. İşverenler ya işyeri hekimi çalıştıracak yada OSGB’lerin işyeri hekimlerinden yararlanacak.

Torba Yasa Neleri Değiştirdi?

Gelelim işyeri hekimliğindeki son düzenlemelere.

18.01.2014 tarihli Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 6514 sayılı Kanun sonrasında 1219 sayılı Kanunda düzenlenmiş bulunan işyeri hekimliği müessesesinde önemli iki değişiklik yapılmış bulunmakta.

Buna göre 1219 1219 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin üçüncü fıkrasının dördüncü cümlesinde yapılan değişiklik ile kamuda çalışan doktorlara gerekli eğitimi tamamladıktan ve belgeyi aldıktan sonra işyeri hekimi olarak çalışma hakkı getirildi.

Buna göre, Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan ya da aile hekimi olan tabipler;

- Kurumunda yöneticilik görevi bulunmaması,

- Çalışma saatleri dışında işyeri hekimliği yapması,

- Kurumundan izin alması,

- Aylık azami 30 saat işyeri hekimi olarak çalışması,

halinde işyeri hekimi olabilecek.

Tüm Doktorlar İşyeri Hekimi Olabilecek

Yapılan ikinci düzenleme ise daha köklü ve radikal bir adım.

Buna göre, yapılan düzenleme ile 1219 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin üçüncü fıkrasına şu cümle eklenmiş bulunuyor: “Tabipler, işyeri hekimliği eğitimi alma ve işyeri hekimliği belgesine sahip olma şartı aranmaksızın 10’dan az işçi çalıştıran az tehlikeli işyerlerinin işyeri hekimliği görevini yapabilirler.”

Bu hüküm değişikliğiyle, tıp doktoru unvanını almış olanlardan işyeri hekimliği eğitimi alma ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Türk Tabipler Birliği’nden alınmış bir işyeri hekimliği belgesine sahip olma şartı kaldırılmış bulunuyor.

Ne var ki, bu şekilde işyeri hekimi olacaklar yalnızca 10’dan az işçi çalıştıran az tehlikeli işyerlerinde çalışabiliyor.

İşyeri Hekimliği Müessesesi Savsaklanıyor mu?

Yeni düzenlemeler özellikle piyasadaki acil işyeri hekimi ihtiyacını gidermeye matuf.

Ancak öte yandan bu düzenlemelerin ciddi eleştiriler aldığını da görüyoruz.

Eğitim alma şartı olmadan tüm doktorların işyeri hekimi olabilmesini sağlamak bir anlamda işyeri hekimliği müessesesini hafife almak ve önemsememek olarak görünüyor.

Oysa Uluslararası Çalışma Örgütü’nün Türkiye’nin de altına imza attığı sözleşmeleri işyeri hekimlerinin özel bir eğitim almasını ve uzmanlaşmaya sahip olmasını zorunlu koşuyor.

Son düzenlemeler işyerlerinde işyeri hekimi ihtiyacına ne ölçüde cevap verecek göreceğiz.

Ancak şimdiden bilinen şey şu: Son düzenleme ile, işyeri hekimi olma şartları ülkemizde radikal bir şekilde değiştirilmiş bulunmakta. (Bünyamin Esen - memurhaber)