Yargıtay, eşi vefat ettikten 10 yıl sonra, babasının kütüğüne de dönmeyerek üçüncü bir soyadı talebinde bulunan kadının isteğini geri çevirdi. Yargıtay, soyadı değişikliği talebini kabul eden ve istediği yeni soyadını kadının kullanmasına karar veren yerel mahkemenin kararını bozdu.

YEREL MAHKEME TALEBİ KABUL ETMİŞTİ
Bozma kararında Yüksek Mahkeme, “Kocası ölen kadın yeniden evlenmedikçe kocasının aile kütüğünde kalıp soyadını taşımaya devam eder. Kadının kocasından aldığı soyadı, ancak yeniden evlenmekle veya babasının kütüğüne dönmekle değişebilir” dedi. Yargıtay’da karara bağlanan olay şöyle gelişti: Mersin’de yaşayan A.A.’nın kocası 2003 yılında vefat etti. A.A., eşinin vefatından 10 yıl sonra, babasının kütüğüne dönmeyerek, yeni bir soyadı talebi ile Mersin 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde dava açtı. Yerel mahkeme, kocasının ölümünden sonra soyadını 10 yıl boyunca kullanmaya devam eden A.A.’nın talebini kabul ederek, soyadını değiştirdi. Ancak A.A.’nın kimliğini değiştirmek için gittiği Mersin Nüfus Müdürlüğü, mahkemenin kararına uymayarak, yeni soyadını kütüğe kaydetmedi.

YENİDEN EVLENMEDİKÇE SOYADINI DEĞİŞTİREMEZSİN
Nüfus Müdürlüğü daha sonra yerel mahkemenin bu kararını Yargıtay'a götürerek, temyiz etti. Mersin Nüfus Müdürlüğü’nün temyiz istemini görüşen Yargıtay 18. Hukuk Dairesi, Mersin 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin kararını bozdu. Nüfus Müdürlüğü’nün itirazını haklı bulan Yüksek Mahkeme kararında, “Kocası ölen kadın yeniden evlenmedikçe kocasının aile kütüğünde kalıp soyadını taşımaya devam eder. Kadının kocasından aldığı soyad ancak yeniden evlenmekle veya kendi isteğiyle babasının kütüğüne dönmekle değişebilir. Bu nedenlerle davacı A.A.’nın evlenmekle aldığı soyadını değiştirme isteminin reddine karar verilmesi gerekirken davanın tümden kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiştir” dedi. Yargıtay’ın verdiği karar sonrası kocası ölen kadın, ya kocasının soyadını kullanmaya devam edecek ya da babasının kütüğüne dönerek soyadını değiştirecek. Emsal karara göre, bu durumda olan kadın üçüncü bir soyadı alamayacak.

Yeni kanunla bir dilekçe yetecek

Soyadı değişikliği ile ilgili yeni bir düzenleme geliyor. Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun geçtiğimiz günlerde açıkladığı düzenlemeye göre vatandaşlar, soyadlarını değiştirmek için mahkemeye gitmek zorunda kalmayacak. Kanun yasalaştıktan sonra 3 yıl içinde ilginç soyadı taşıyan, soyadı alay konusu olan, yazım hatası nedeniyle soyadı mağduru olan kişiler, nüfus müdürlüklerine dilekçe ile başvuracaklar. Yürürlükteki Soyadı Kanunu’na göre, soyadını değiştirmek isteyen kişi, asliye hukuk mahkemelerine başvurarak dava açmak zorunda. Değişikliğin kabul görebilmesi için haklı bir neden olması şart. Kültüre ve âdetlere uygun olmaması, kişinin itibarını zedeleyebilecek şekilde komik olması ve alay konusu yapılması gibi gerekçeler bulunmadıkça mahkeme soyadı değişikliği talebini kabul etmiyor.