TORBA yasa sonrası 40 bin öğretmen ataması yapılacak olması uzunca bir süredir bu haberi bekleyen öğretmen adaylarını sevindirdi. Fakat maalesef Türkiye’deki eğitim sisteminin yanlışlarının bedelini ödemek zorunda kalan 400 bin İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi (İİBF) mezunu atanmayı bekliyorlar. Peki, İ.İ.B.F’liler ne istiyorlar ve neden bu duruma düştüler?

SAYILARI Gittikçe artıyor

ÖSYM’nin istatistiklerine göre 199 üniversitenin 167’sinde İ.İ.B.F bulunuyor. Bu bölümlerden mezun olanlarla İ.İ.B.F ailesi 1 milyon 494 bin kişilik çok büyük nüfusa ulaştı. Bunun yanında her yıl yarım milyona yakın mezun veren fakülteyle bu sayı gitgide artıyor. Fakat diğer yandan her yıl en fazla 2 bin İ.İ.B.F mezunu kamuda atanma hakkı elde ediyor. Daha doğrusu 2012- 2014'te İ.İ.B.F’lilere verilen kontenjan sayısı bu civarda.

ÖZEL SEKTÖR İŞ VERMİYOR

Mayıs ayı TUİK hanehalkı işgücü anketlerinin sonuçlarına göre istihdam edilenlerin yüzde 61’i lise altı eğitimli. Lise ve dengi mesleki okul mezunu olan gençlerimiz ise toplam istihdam edilenler içerisinde yüzde 20’lik paya sahipler. Aralarında İ.İ.B.F’lilerin de bulunduğu yükseköğretim mezunları ise istihdam edilenlerin yüzde 19’unu oluşturuyorlar. Yani işgücü piyasamız ara eleman istiyor fakat biz gençlerimizi tek seçenek olarak yükseköğretime yönlendiriyoruz. İşgücü piyasamız İ.İ.B.F mezunları için iş üretemiyor.

NE İŞ YAPABİLİRLER?

Diğer yandan İ.İ.B.F mezunlarının genellikle yapabileceği meslekler olan yöneticilik, büro ve müşteri hizmetleri mesleklerinde çalışanlar, istihdam edilenlerin yalnızca yüzde 12’sini oluşturuyor. Yani işgücü piyasamız İ.İ.B.F mezunu istemiyor, fakat biz gençlerimizi İ.İ.B.F’lere yönlendiriyoruz. Bu durumda mezunlar iş bulamaz hale geliyorlar.

PEKİ SORUN NASIL ÇÖZÜLEBİLİR?

İ.İ.B.F’lilerin istihdam sorununu çözmek için yapılabilecek en iyi iş, 'genel idare hizmetler sınıfı' kadrolarına gerçekleştirilecek atamaların artırılması ve İ.İ.B.F’lilere öncelik verilmesi. Sorunun daha da büyümesini engellemek için İ.İ.B.F sayısının da azaltılması gerekiyor. İ.İ.B.F’de görev yapan bir akademisyen olarak ifade etmem gerekir ki, ne yazık ki mezunlarımıza eğitim aldıkları alanlarda iş bulabilmekte ciddi sorunlar yaşıyoruz. Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri mezunlarının iş güvenliği uzmanı olabilmesinin önündeki engeller, sendikalarda, İşkur'da ilgili bölüm mezunlarının sayısının gitgide azalması gibi nedenlerle ne yazık ki öğrencilerimiz 3. sınıftan itibaren fakültedeki dersler yerine KPSS kurslarındaki derslerle ilgilenmeye başlıyorlar.

İhtiyaçtan daha fazla

FAKÜLTE genelinde de genel durumun bu olmasının en büyük nedenİ fakültenin mezun sayısının kamudaki kadro sayısından ve özel sektördeki ihtiyaçtan çok daha fazla olması.

Kadrolar öncelik istiyor

KAMUDA İ.İ.B.F mezunlarının aldığı eğitimlerle örtüşen fakat diğer bölüm mezunlarının da tercih ettiği vergi müfettiş yardımcılığı kadrolarının yalnızca İ.İ.B.F’lilerin tercihine açılması, aynı şekilde DHMİ, SGK, YURTKUR, Tapu Kadastro, Maliye Bakanlığı, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı gibi öncesinde İİBF kodlarından alım yapan kurumların; büro, yönetim veya icra kadrolarının tekrar İ.İ.B.F'ye verilmesi İ.İ.B.F’lilerin istekleri arasında.

3 Soru 3 Cevap

Koşullar uygunsa dava açabilirsiniz

Soru: Beni 25.08.2014'te işten çıkardılar ve çıkarma nedeni ve kodu 04. Yani bütün haklara sahip olduğum halde benim tazminatımı ağızdan vermiyoruz dediler. İŞKUR’a şikâyette bulundum ama cevap gelmedi. Olumsuz olursa işçi mahkemesine başvurabilir miyim? (Aygül Kantaroğlu)
Cevap: “04” Olarak ifade edilen fesih kodu, belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshidir. Bu durumda eğer prim ödeme koşullarını sağlıyorsanız işsizlik sigortasından yararlanabilirsiniz. Ayrıca eğer iş güvencesi kapsamındaysanız yani en az 6 ay kıdeminiz varsa ve işyerinde en az 30 kişi çalışıyorsa işe iade davası da açabilirsiniz.

Ödemeyi artırmanız maaşı yükseltmez

Soru: İsteğe bağlı sigortasını ödeyen biri emeklilik tarihine son bir yıl kala bu tutarı artırır ise emekli maaşını etkiler mi?
(Meryem Demirkol)
Cevap: Emekli maşı hesaplanırken bütün çalışma hayatınız boyunca ödediğiniz primler dikkate alınır. Paranın bugünkü değeri hesaplanır, aylık bağlama oranı ilgili dönemdeki mevzuata göre değerlendirilir ve emekli aylığınız ortaya çıkar. Dolayısıyla son bir yıldaki ödemelerinizi artırmanız emekli aylığınızı önemli ölçüde artırmaz. Hatta 1999 ve 2008 yılı öncesi daha fazla çalışması olan kişiler için çalıştıkça veya isteğe bağlı olarak prim ödedikçe emekli aylığı düşebilir.

Gelir testine girip prim ödemelisiniz

Soru: 30 yaşındayım ve 3 aydır işsizim. Ama 2013’den beri açık öğretim öğrencisiyim. Genel sağlık sigortası primi ödemek zorunda mıyım? (Alper Kurt)
Cevap: Maalesef gelir testine girmek ve genel sağlık sigortası primi ödemek zorundasınız. Çünkü eğitime devam etmenize rağmen yaşınız 30’u geçmiş. Eğer geçmişe dönük olarak ödemediğiniz primler varsa torba yasadaki yeniden yapılandırmadan yararlanabilirsiniz.

Okan Güray Bülbül Akşam