İlave ücret, vakıf üniversitelerinin ve özel hastanelerin sağlık uygulama tebliği uyarınca hastalardan talep ettikleri bir bedel. SGK’lılar özel hastanelere ve vakıf üniversiteleri hastanelerine başvurduklarında SGK’nın karşıladığı tutara ek olarak ilave ücret ödemek durumunda kalıyorlar. Özel hastaneler ve vakıf üniversiteleri hastaneleri, sigortalılara verdikleri sağlık hizmeti için, SGK’ya fatura çıkarttıkları gibi hastalardan da bu hizmet için belirli oranda ilave ücret alabiliyorlar. Fakat ilave ücretin alınması için bazı koşullar var. Bu koşulların bilinmesi SGK’lılar açısından çok önemli. Hastaneler kafasına göre ilave ücret belirleyemedikleri gibi, ilave ücret alırken de hastaları bilgilendirmek zorundalar.

İlave ücret ne demek?
SGK ile sözleşme imzalamış vakıf üniversiteleri ile özel sağlık kurum ve kuruluşlarının Sağlık Uygulama Tebliği ve eklerinde yer alan sağlık hizmetleri işlem bedellerinin tamamı üzerinden Kurumca belirlenen oranı geçmemek kaydıyla SGK’ya fatura edilebilen tutarlar esas alınarak kişilerden aldığı ücrete ilave ücret deniyor.
Yani özel hastaneler SGK’lı hastalara hizmet vermeleri karşılığında SGK’nın belirlediği miktarı doğrudan SGK’ya fatura ederek kurumdan alıyorlar. Hastaneler SGK’dan aldıkları bedele ek olarak SGK’ya fatura ettikleri bedelin en fazla iki katına kadar hastalardan ilave ücret alabiliyorlar. İlave ücretin ne kadar olabileceği hastanenin ve verilen hizmetin niteliğine göre değişiyor.

Katılım payı ne demek?
İlave ücret ile karıştırılan katılım payı ise sadece özel hastanelere veya vakıf üniversitesi hastanelerine başvurulduğunda değil bütün hastanelere başvurulduğunda sigortalıların cebinden çıkan bir bedel. İlave ücret, sağlık hizmetlerinden yararlanabilmek için sigortalının veya bakmakla yükümlü olduğu kişilerin ödedikleri tutar. Yani SGK’nın sağlık hizmeti için karşıladığına ek olarak hastaların ödediği bir tutar.
Katılım payı muayene ve ilaç katılım payı olarak ikiye ayrılıyor. Aile hekiminin yaptığı muayenelerden katılım payı alınmıyor. İlaç katılım payında ise ilacı kimin yazdığının bir önemi yok. Bütün reçetelerden belirli bir oranda katılım payı alınıyor.
SGK’nın ödediği ilaçlar için sigortalılar ve emekliler ile bu kişilerin bakmakla yükümlü oldukları kişilerden yüzde 10, diğer kişilerden yüzde 20 oranında katılım payı alınıyor. Ayrıca her bir reçete için;
a) 3 kutuya kadar (üç kutu dâhil) temin edilen ilaçlar için 3 (üç) TL,
b) 3 kutuya ilave temin edilen her bir kutu ilaç için 1 (bir) TL olmak üzere katılım payı alınıyor.

100 TL’yi aşan hizmet
Özel hastaneler ve vakıf üniversitesi hastaneleri hastalara sağlık hizmeti sunmadan önce hastalardan alacağı ilave ücrete ilişkin hastayı veya hasta yakınını bilgilendirmek ve yazılı onay almak zorunda. Eğer bu onay alınmamış ise hastaneler hastalardan ilave ücret talep edemezler. Dolayısıyla hastalara bildirilen ilave ücretin üzerinde bir ilave ücret alınması veya yazılı onay alınmadan ilave ücret talep edilmesi söz konusu değil.
Ayrıca 100 TL’yi aşan sağlık hizmet bedellerinde hastaya bu bedele konu hizmetlerin neler olduğuna ve varsa bu hizmetlerden alınan ilave ücretleri gösteren fatura verilmek durumunda. Hasta bu fatura üzerinden cebinden hangi hizmet için ne kadar ilave ücret çıktığını açıkça görebilecek. Faturanın ayaktan tedavilerde tedavinin verildiği gün, yatarak tedavilerde ise en geç hastanın taburcu olduğu gün hastalara verilmesi zorunluluğu bulunuyor. Diğer yandan hasta isterse 100 TL’yi geçmeyen tedavilerde de hastaneden fatura talep edebilir. Hastanın talep etmesi durumunda hastanenin fatura vermesi zorunluluğu bulunuyor.

İlave ücret alınamayacak sağlık hizmetleri hangileri?
Vakıf üniversitesi hastaneleri ve özel hastaneler sigortalılara verdikleri bütün hizmetler için hastalardan ilave ücret talep edemiyorlar. Aşağıdaki hizmetler için hastalar ilave ücret ödemiyorlar. Acil servislerde verilen ve “Yeşil Alan Muayenesi” adı altında SGK’ya fatura edilebilen sağlık hizmetleri hariç olmak üzere, acil haller nedeniyle sunulan sağlık hizmetleri ile;
a) Yoğun bakım hizmetleri,
b) Yanık tedavisi hizmetleri,
c) Kanser tedavisi (radyoterapi, kemoterapi, radyo izotop tedavileri),
d) Yenidoğana verilen sağlık hizmetleri,
e) Organ, doku ve kök hücre nakillerine ilişkin sağlık hizmetleri,
f) Doğumsal anomaliler için yapılan cerrahi işlemlere yönelik sağlık hizmetleri,
g) Hemodiyaliz tedavileri,
h) Kardiyovasküler cerrahi işlemleri.
(İstisnai sağlık hizmetlerinde belirtilen işlemler hariç)
ı) “Koklear implant yerleştirilmesi” işlemlerinden ilave ücret alınamıyor.
Yani yeni doğan bebekten, organ nakillerinden, kanser hastalarından ve böbrek yetmezliğinden dolayı ilave ücret ödenmesi söz konusu değil. Diğer yandan “yeşil alan” olarak ifade edilen hizmetler dışında kalan acil hallerde de hastalar ilave ücret ödemiyorlar.

Acil durum bitince hasta bilgilendirilmeli
Acil durumlarda özel hastanelere başvuran kişilerin ilave ücret sürprizi ile karşılaşmalarının engellenmesi için hangi hallerde “yeşil alan” kapsamında sağlık hizmeti sunulduğunun hastalara bildirilmesi gerekiyor. Hastanın acil haller nedeniyle hastaneye başvurması ve acil halin sona ermesi halinde, acil halin sona erdiğine ve müteakip işlemlerin ilave ücrete tabi olduğuna ilişkin hastaya/hasta yakınına Sağlık Uygulama Tebliği eki “Acil Halin Sona Ermesine İlişkin Bilgilendirme Formu” kullanılarak, yazılı bilginin imza karşılığı verilmesi zorunlu.
Yani acil hallerde hizmet alan fakat daha sonra acil durum ortadan kalktığı için ilave ücrete tabi sağlık hizmeti almaya başlayacak kişiye bu durumun yazılı olarak bildirilmesi zorunluluğu var. Bu bildirim yapılmadığı takdirde hastadan ilave ücret alınamıyor.

Evden ilave ücret hesaplanabilir
Hastalar özel hastaneler ve vakıf üniversitesi hastanelerinden hizmet almadan önce ne kadar ilave ücret ödeyeceklerini SGK’nın internet sitesi üzerinden öğrenebilir. Sigortalı, http://gss.sgk.gov.tr/OzelSHSBilgi/pages/ilaveUcretHesaplama.faces adresi üzerinden hiç hastaneye gitmeden hangi sağlık hizmeti için ne kadar ilave ücret ödeneceğini bulabilirler. Dolayısıyla hastalar sürpriz yaşamadan ilave ücret konusunda bilgilenebilirler.
Örneğin, SGK’nın belirlediği hizmet bedelinin iki katına kadar ilave ücret almaya yetkili bir özelhastane, kardiyoloji muayenesi için sigortalıdan en fazla 73,44 TL ilave ücret talep edebilir. Bu rakamın üzerinde ilave ücret alınamaz.
Bahsettiğimiz gibi bu rakamın alınması da, ancak sigortalıya veya yakınına sağlık hizmeti verilmesi öncesinde bilgi verilmesi ve imza alınması halinde mümkündür. Aksi halde sigortalı ilave ücret ödemek durumunda değildir.

Cem Kılıç Milliyet