Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın vatandaşı ‘almayın' diye uyardığı kredi kartları bankaların kârına kâr kattı. Bankalar sadece bu yılın 5 aylık döneminde kredi kartından 5 milyar lira gelir sağladı. Bankalar bu geliri kredi kartından aldıkları aidat ve uyguladıkları yüksek faiz sayesinde sağladı.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, Mayıs 2013 tarihi itibariyle kredi kartlarından alınan faiz tutarı 2 milyar 797 milyon TL oldu. Bankaların diğer faiz dışı gelir kaleminden elde ettikleri beş aylık rakam 2 milyar 948 milyon lirayı bulurken, bunun da önemli bir bölümü kredi kartlarından yıllık aidat gibi alınan ücretlerden oluştu.

Kart borcu 78 milyar lira

Başbakan Erdoğan da şehit yakınları ve gazilerle bir araya geldiği önceki akşam iftarda yaptığı konuşmada, ismini vermeden sadece bir bankanın karttan kazandığı paranın yıllık 600 trilyon lira olduğunu belirterek, "Oynanan oyunu hep beraber bozmalıyız. Herkes ayağını yorganına göre uzatmayı öğrenirse o zaman bunlar (bankalar) bu parayı elde edemeyecek" dedi.

Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre Mayıs 2013 tarihi itibariyle Türkiye'de 95.1 milyon adet banka kartı, 56.4 milyon adet de kredi kartı bulunuyor. BDDK verilerine göre, bankacılık sektörünün toplam kredi hacmi, 5 Temmuz itibariyle yüzde 0.18 artarak 937 milyar 155 milyon liraya ulaştı. Tüketici kredilerinin tutarı 225 milyar 305 milyon liraya çıkarken, bankaların bireysel kredi kartları alacak tutarı ise 78 milyar 225 milyon lira. Bankaların taksitli bireysel kredi kartı alacak tutarı 44 milyar 256 milyon lira, taksitsiz bireysel kredi kartı alacak tutarı ise 33 milyar 969 milyon lira.

Mezarlarından taşan para 11 milyar liraya ulaştı

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın bankaları eleştirirken "Allah aşkına faizden elde ettiğin gelir tamam, fakat bu faiz dışı gelirden elde ettin parayı gömüleceğin mezarı doldurmaya kalksak almaz" dediği paranın miktarı 5 ayda 11 milyar liraya ulaştı. Havale, EFT, kredi kartı yıllık ücreti gibi kalemlerden geçen yıl 19.2 milyar lira gelir elde eden bankacılık sektörü 2013 yılında da kasasını doldurdu.

BDDK verilerine göre sektörün yılın ilk beş aylık döneminde faiz dışı kalemlerden elde ettikleri gelir miktarı 11 milyar lirayı buldu. Ocak-Mayıs 2013 döneminde nakdi kredilerden 1.4 milyar lira ücret ve komisyon alınırken, EFT ve havale gibi bankacılık hizmet gelirleri ise 6.8 milyar lira oldu. Diğer faiz dışı gelir adı altında elde ettikleri rakam ise 2.9 milyar lirayı buldu.

Varlık şirketleri akrabaları bile tehdit ediyor

Vatandaş sadece bankalarla uğraşmıyor. Bankaların kredi kartı borçlarını tahsil edemediklerinde alacaklarını devrettikleri varlık yönetim şirketleride vatandaşa göz açtırtmıyor. Vatandaşın peşine düşen bu şirketler çeşitli tehdit ve tacizlerde bulunuyor.

Tüketiciler Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet İmrek bir şirketin borçlusunun akrabalarının telefonuna ulaşıp "Akrabanız borcunu ödesin yoksa sizden alırız" diye mobing uyguladığına dikkat çekti. Bankalar kredi kartı borcunu devir ettikten sonra bunu vergiden de düşüyor. Bugün İstanbul'da bulunan 35 icra dairesinin çoğunluğunda banka borçlarına yönelik işlem var.

10 milyon kişi asgari ödeme tuzağında

Bankalar kredi kartında uyguladıkları faiz, aidat ve çeşitli oyunlarla gelirlerine gelir katarken, vatandaşın mağduriyeti de her geçen gün artıyor. Merkez Bankası verilerine göre 1.5 milyon kişi kredi kartı borcunu ödeyemezken, milyonlarca vatandaşın asgari ödeme ile ayakta kaldığı ortaya çıktı.

Tüketici Hakları Derneği Başkanı Turhan Çakar, şu anda 10 milyondan fazla kredi kartı sahibinin asgari ödeme tuzağında olduğunu söyledi. Çakar'ın verdiği bilgilere göre bu rakam aile bireyleri ile birlikte 20 milyona ulaşıyor. Asgari ödeme tuzağına düşen veya borcunu ödemeyen vatandaşlar ise tefeciden finansman bulma yoluna gidiyor. Banka korkusundan adresini değiştiren binlerce vatandaş ise deşifre olmamak için adının açıklanmasını istemiyor.

İntihar edenler de var

Yüksek faizler sebebiyle borcu katlanan bazı vatandaşların ise intihar ettiği de kamuoyuna yansımıştı. Bin lira kredi kartı faizi yüzde 30 bileşik faizle birlikte yıl sonunda bin 300 lirayı buluyor. Bin lira için bireysel kredi kullanılması halinde vatandaşın cebinden çıkacak rakam ise 1.100 TL. Vatandaşın yüksek faizlerle asgari ödeme tuzağına düşürüldüğünü aktaran Çakar, Merkez Bankası'nın da faizleri düşürmeyerek firmalardan yana tavır aldığını söyledi.

Merkez Bankası tarafından kredi kartlarına uygulanacak en yüksek aylık akdi faiz oranı yüzde 2.12 olarak açıklanırken, en yüksek aylık gecikme faizi oranı ise yüzde 2.62. Bankalar gecikme zammında tavan oran üzerinden işlem yapıyor. Vatandaşın isminin açıklanmasını istemediğini ifade eden Tüketiciler Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet İmrek ise 54.5 milyon kredi kartı olduğunu belirterek bunun 27 milyonunun aktif kullanımda olduğunu belirtiyor. Kredi kartı gecikme faizleri ile reel ekonomideki rakamların uyuşmadığına dikkat çeken İmrek, faizlerin yüzde 1.6 seviyesine gerilemesi gerektiğini ifade ediyor.