GENEL
Ağır vergi yükünde akıl almaz rakamlar
Türkiye’de çalışanlar üzerindeki vergi yükü yeniden gündeme geldi. Asgari ücrette bile vergi yükü yüzde 20’yi geçerken, maaş yükseldikçe artan vergiler Türkiye vatandaşlarının ömrünün büyük bölümünü devlete ücretsiz çalışarak geçirdiğini gösteriyor. Örneğin 3 bin TL brüt ücret alan bir vatandaş maaşının yüzde 30.8’ini, 5 bin TL alan brüt ücret alan bir çalışan ise yüzde 34’ünü devlete vergi olarak veriyor. Kesintiler de eklendiğinde bu oran artıyor. Maliye’nin, Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’ne (OECD) verdiği ortalama maaş ve vergi kesintisi oranlarına göre, Türkiye’de maaşlardan devletin ortalama aldığı pay yüzde 36.8’i buluyor.
En ağır vergi, krizdeki Yunanistan’da
Maaştaki vergi kesintilerinin bir çalışanın ne kadar zamanına mal olduğu incelendiğinde ise korkunç gerçek daha net anlaşılıyor. Türkiye’de yaşayan ve özel sektörde çalışan iki çocuklu bir vatandaş yılın 134, ayın 11 günü, 8 saatlik mesainin 3 saatini devlet için, kalan 231 gün ise ailesi ve çocuklarının ihtiyacı için çalışıyor. Devlet için en çok çalışan insanlar ise ekonomik kriz nedeniyle son yıllarda ağır kemer sıkma politikası uygulayan Yunanistan’da. 2 çocuklu bir Yunan vatandaşı yılda 158 gün devlete, 207 gün kendine çalışıyor. Yani bir Yunan ayda 13 gün devlet için yaşıyor. ABD’de bir vatandaşın devlet için çalışma süresi yılda 75, ayda 6, Yeni Zelanda’da ise yılda 14, ayda ise 1.1 güne geriliyor. Yani bir Yeni Zelanda vatandaşı 8 saatlik bir mesai gününde sadece 18 dakika devlete çalışıyor.
İsraf için yüksek vergi
Vatandaştan alınan bu denli yüksek vergilerle devletin israf sayılacak işler yapması da toplumun her kesiminin tepkisini çekiyor. Geçen gün açıklama yapan Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, israf konusunda AKP hükümetinin karnesinin kırık olduğunu belirtmişti. Arınç, “İsrafın önünü alsak sizden vergi almamıza gerek kalmaz” açıklamasını yapmıştı. Türkiye’de vatandaş, maaşının üçte birinden fazlasını daha eline almadan devlete vermek zorunda kalırken bu oran ABD’de 20.6. İki çocuklu bir aileden en az vergi alan ülke ise yüzde 3.8 ile Yeni Zelenda.
Asgari ücretli, patronlardan fazla vergi ödüyor
Türkiye’de vergi gelirlerinin çok önemli bir miktarını ücretli çalışanların ve alışveriş yapanların ödediğine dikkat çeken Dr. Mehmet Bulut, “Faiz, repo, kâr elde edenler ne yapıyor peki? Ya istisna kapsamındalar ve vergi ödemiyorlar ya da vergisini zamanında ödemeyip ceza affı bekliyorlar. Garip belki ama ülkemizde çoğu asgari ücretli işçi yıllık bazda işvereninden daha fazla vergi ödüyor” dedi. Bulut, 949 TL maaş alan bir asgari ücretlinin kesilen primleriyle beraber yıllık 3 bin liranın üzerinde devlete vergi ödediğini vurguladı. Bulut, her asgari ücretlinin bu kadar ağır bir yük altında bırakılırken, işverenlerin yüzde 40’ının ise hiç vergi ödemediklerini söyledi. Çünkü, Maliye Bakanlığı verilerine göre zarar beyan eden işveren sayısı yüzde 40 civarında.