A Grubu hakkında kısa bilgi

657 sayılı DMK'ye tabi memurlar üçe ayrılmaktadır. Bunlar bildiğimiz anlamdaki B grubu memurlar, öğretmenler ve A grubu memurlardır. A grubu memurlar uzman, müfettiş, kaymakam, denetmen gibi unvanlardır. Yüksek maaş, yurtdışı imkanı, yükselme olanakları geniş olduğu için de bunlara kariyer meslekler de denilmektedir.

A grubu mesleklere girebilmek için üç aşamadan geçilmesi gerekir. KPSS, kurum yazılı sınavı ve mülakat. Ancak bazı A grubu meslekler için kurum sınavı yapılmadan doğrudan mülakat yapılabilmektedir. Bazı A grubu meslekler için ise KPSS puanına da ihtiyaç yoktur. Bunlar kaymakamlık, hakimlik ve Sayıştay denetçiliğidir.

Bu yazımızda KPSS puanı gerektiren mesleklere yönelik kurum sınavları incelenecektir. Bir sonraki yazımızda ise yukarıda belirttiğimiz üç mesleğin kurum sınavları ele alınacaktır.

Kurumlar ilanda belirtilen kontenjanın hepsini almak zorunda mi?

Hayır. İlanlarda belirtilen kontenjan sayıları, söz konusu alımdaki üst sınırı belirtmektedir. Yani, 20 kişi için ilana çıkan bir kurum sadece 12 kişi alabilir. Çünkü sadece 12 kişiyi göreve layık görmüş olabilir. Hatta hiçbirisini de almayabilir, yani hiçbirisi yeterli görülmemiş olabilir.

KPSS isteyen mesleklerin kurum sınavları

A grubu mesleklerin kurum sınavları kurumdan kuruma değişmektedir. Her kurum ihtiyaca ve almak istediği personelin niteliklerine göre farklı kurum sınavı metotları uygulayabilmektedir. Uygulama ise kurum sınavları genel olarak üç şekilde yapılmaktadır:

1- Sadece sözlü (mülakat) sınav

2- Çoktan seçmeli (test) yazılı sınavı + sözlü sınav

3- Klasik yazılı sınav + sözlü sınav

Sadece sözlü sınav usulü

KPSS puanına göre, alınacak kadro sayısının en fazla dört katı adayın sözlü sınava çağrılmasıdır. Yani, ilanda verilen kontenjan sayısı 20 ise bunun dört katı aday olarak en fazla 80 kişi mülakata çağrılır. Bu sayı 2 veya 3 kat olarak de belirlenebilir.

Sözlü sınavların belli bir süresi yoktur. Mülakat görüşmesi üç dakika da sürebilir, 2 saat de. Bu süre genel olarak kurumun alacağı toplam personel sayısına bağlıdır. Örneğin 10 kişi alacak olan bir kurum, mülakata 20 kişi çağırırsa haliyle bu adayları uzun süre mülakat yapma imkanı olacaktır. Ancak 2000 kişiyi bir seferde almak isteyen ve 5bin kişiyi mülakata çağıran bir kurumun ise adaylara 3-5 dakikadan fazlasını ayırması ise pek mümkün olmamaktadır.

Mülakatlarda her konuda soru gelmektedir. Özel hayat, genel kültür, gündem, siyaset, adayın memleketine ilişkin sorular, sınav konuları gibi her alandan soru gelebilmektedir.

Bazı kurumlarda daha ne hazırlanmış olan ve içinde soruların yer aldığı zarfların seçilmesi istenebilmektedir. Adaylara zarftan çıkan sorular sorulmaktadır.

Her kurum sınavında görüntülü ve sesli kayıt yoktur. Bu kurumdan kuruma değişen bir tercihtir. Danıştay, geçtiğimiz yıllarda kayıt yapılmayan bazı mülakatları iptal etmiştir, ancak Anayasa'da yer alan "idarenin takdir yetkisini kısıtlayacak karar verilemez" hükmü dikkate alındığında, Danıştay'ın bu gibi kararları aslında yürütme organının takdir yetkisine yapılan bir müdahale ve Anayasa ile verilen yetki sınırının aşılmasıdır.

Sadece sözlü sınavı yapan kurumlarda puanlar altlara düşmemektedir. Az kişi çağrıldığı için 90 üstü puan alan adaylarca mülakat kontenjanı hemen dolmaktadır.

Mülakatı geçenler atama işlemleri sonrasında göreve başlamaktadır.

Çoktan Seçmeli Yazılı Sınav + Sözlü Sınav

KPSS'den sonra yapılan kurum sınavının iki aşamalı olmasıdır. Adaylara önce test sınavı ve sonrasında ise mülakat yapılmaktadır. Mülakata girebilmek için öncelikle test sınavında başarılı olmak gerekir.

Test sınavı 4 veya 5 şıklı olabilir. Kurumun tercihine 6 şıklı da olabilir. Bu sınavlar genel olarak yazılı formatta yapılmaktadır. Adayların kurşun kalem kullanmaları yasaktır. İşaretlemeler kurum tarafından verilen kalemlerle yapılır. Bazı kurumlarda ise adayların kendilerinin getirdiği tükenmez veya pilot kalem kullanmalarına müsaade edilebilmektedir.

Test sınavlarında yanlışlar doğruyu götürebilir. Bu gibi sınavlarda emin olunmayan sorularda atış yapmak konusunda cimri davranılmalıdır. Bazı kurumlar ise sadece doğruları dikkate alacaklarını belirtmektedir, bu gibi sınavlarda ise atış yapmak ise sizin keyfinize kalmıştır.

Test şeklindeki kurum sınavları genel olarak 1-3 saat arası sürmekte ve bir gün içinde sınav uygulaması bitirilmektedir.

Test sınavlarındaki sorular, ilanda temel aldığı KPSS puanının bileşenlerindeki konular ile aynı olabilir. Konular bunlardan daha az da olabilir. Bunun yanında daha fazla da olabilir. Örneğin il göç uzmanlığı sınavında KPSS puanındaki konuların yanında uluslar arası hukuk, göç mevzuatı, insan hakları gibi extra konulara yer verilmiştir.

Klasik Yazılı Sınav + Sözlü Sınav

KPSS'den sonra adaylara iki aşamalı kurum sınavı yapılır. Adaylara önce klasik sınav sonrasında ise mülakat yapılır. Mülakata girebilmek için öncelikle klasik sınavda başarılı olmak gerekir.

Klasik sınav formatında sorular hep aynı tarzda gelmemektedir. Ayrıca konulara göre de soru tarzı değişmektedir.

Klasik sınavların %95'inin olmazsa olmaz sınav konuları iktisat, maliye ve hukuktur. Muhasebe ve genel kültüre yeteneğin ise olmadığı kurum sınavları da mevcuttur. Bunların yanında extra olarak işletme, İngilizce, insan hakları, çeko, kurum mevzuatı gibi konulardan da soru gelebilmektedir.

Sorular uzun tanımlama yapılması, kısa tanım yapılması, bir konunun baştan sonra türleriyle ve örnekleriyle aktarılması, şekil üzerinde anlatım, tanım ve istisnaların sayılması gibi tarzlarda gelmektedir. Hukuk, iktisat ve maliye soruları genelde bu formatlardadır. Muhasebede ise genel olarak monografi, hesap kayıtları, mali analizler ve belli tanımlar sorulmaktadır.

Klasik sınavlar genel olarak iki gün sürmektedir, ancak bir günde biten klasik sınavlar da bulunmaktadır.

Her bir alan için 3-4 saat süre verilmektedir. Örneğin cumartesi sabahı iktisat, öğleden sonra hukuk oturumu yapılır. Pazar sabah muhasebe öğleden sonra ise maliye-ingilizce gibi diğer alanlardan sorular sorulabilir.

Bazı kurumlar öğle arasında yemek ikramında da bulunabilir.

Sınav başlarken adaylara kağıtlar verilir. Salon başkanı soruları okur ve adaylar soruları kendi kağıtlarına yazarlar. Sonra bu soruları cevaplandırırlar.

Adaylar tükenmez kalem kullanmak zorundadır, kimi kurum bunu tedarik ederken kimisi ise adayların kendi kalemleriyle yazmalarını da kabul edebilmektedir.

Adaylar sınavda istedikleri kadar kağıt kullanabilirler. Sona kalan 3-5 aday ise sınav tutanağını düzenlemek için bekletilir.

Klasik sınav bilinenin aksine zor bir sınav değildir, aksine puan alma ihtimaliniz çok daha yüksektir. Çünkü test sınavında bir soru 5 puan ise ve yanlış yaparsanız 0 puan alırsınız. Ancak klasik sınavda 5 puanlık soruya birkaç kelime bile yazsanız 2-3 puan alırsınız. Yani tam olarak cevaplandıramasanız bile eliniz boş kalmış olmaz.

Ancak klasik sınava hazırlık süreci test sınavlarına göre daha farklıdır ve alınması gereken belli kaynaklar bulunmaktadır.

Sonraki yazılarımız: 1- Test kurum sınavlarına nasıl hazırlanılır? 2- Klasik kurum sınavlarına nasıl hazırlanılır? 3- Açık uçlu sınav formatı nedir ve hazırlanma süreci nasıldır? 4- KPSS gerektirmeyen kurum sınavları, konuları ve hazırlanma süreci

Kutay Seymen ARIKAN

[email protected]

www.mmeurlar.net