Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Araştırma Servisi tarafından hazırlanan çalışma, ücretler üzerindeki vergi ve benzeri yüklerin işçigelirlerini neredeyse yarı yarıya azalttığını ortaya koydu.

53,9 lira işçiye kalıyor

TİSK'in "2012 Çalışma İstatistikleri ve İşgücü Maliyeti" üzerinden yaptığı analizlere göre işverenlerin işçi başına yaptığı her 100 liralık ödemenin sadece 53,9 lirası işçinin cebine giriyor. Buna karşılık 39 lira ise vergi ve sigorta primi olarak işçi yerine devlete ödeniyor. Çalışmada devletin istihdam üzerinden aldığı vergi ve primlerin yükünün işçi ve işveren açısından ağır olduğu ifade edilirken, "Devlet işçinin gelirine yansımayan 46,1 liranın 39 lirasına el koymuştur" tespiti yapıldı.

OECD'den 10 puan fazla

TİSK, Türkiye ile OECD'ye üye 34 ülkeyi, ücretler üzerindeki vergi ve prim yükü açısından karşılaştırdı. Karşılaştırma evli ve eşi çalışmayan iki çocuklu işçilerin ortalama ücreti esas alınarak yapıldı. Buna göre Türkiye'de ortalama işçilik maliyetlerinin yüzde 37.2'si vergi ve sosyal güvenlik primlerine gidiyor. OECD genelinde ise bu oran yüzde 26,1'de kalıyor. Üstelik ücretler üzerindeki bu oran ABD'de yüzde 18,7'Ye ve Yeni Zelanda'da binde 6'ya kadar düşüyor.

Yük giderek artıyor

Çalışmada işçilik maliyetlerinin 2000 yılından bu yana arttığı da vurgulandı. Buna göre, istihdama ilişkin yükümlülüklerin işgücü maliyeti içindeki payı 2000 yılında yüzde 22 düzeyindeyken 2011'de yüzde 23,2'ye ve 2012 yılında yüzde 23,8'e yükseldi.

Türkiye'nin ekonomik ve ticari rakiplerinin çoğunda bu oranın çok daha düşük olduğuna işaret edilen analiz çalışmasında, işveren yükümlülükleri oranının rakip Uzak Doğu ülkelerinde yüzde 17,4 düzeyinde kaldığı, dünyada ise yüzde 4,2'ye kadar indiği belirtildi.

Brüt 76,2 lira ücret nette 53,9 liraya iniyor

TİSK'in hazırladığı işgücü maliyetinin ayrıntılı analizine göre, 100 liralık istihdam maliyetinin 35,5 lirasını çıplak ücret oluşturuyor.

İkramiye, prim, sosyal yardımlar, tatil ve izin ücretleriyle birlikte brüt giydirilmiş ücret 76,2'lirayı buluyor. Bu ücretin 16,7 lirası SGK işveren primi, işsizlik sigortası ve diğer ödemeler nedeniyle devlete gidiyor. Devlet ayrıca Gelir Vergisi, Damga Vergisi, SGK primi işçi payı ve işsizlik sigortası işçi payı adı altında toplam 22,3 lira daha kesinti yapıyor. Böylece toplam 39 lira işçi yerine devlete giderken işçinin eline net 53,9 lira geçiyor.
Geri kalan 7,1 lira ise işgücü maliyeti unsuru olmakla beraber ne çalışan işçinin cebine ne de devlete giden kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve benzeri ödemelerden oluşuyor.

ERDOĞAN SÜZER Bugün