GENEL
10 Günle Emeklilik
Torba Kanun'un milyonlarca kişiyi ilgilendirdiği malum. Fakat ev hizmetlerinde çalışan bir milyondan fazla kişi için yasanın ayrı bir önemi var. Atipik çalışma koşulları sebebiyle temizlik, yemek, çocuk ve yaşlı bakımı gibi ev hizmetlerinde çalışanlar, yıllardır sosyal güvenceden mahrum durumda. Torba Kanun bir nebze de olsa bu soruna çözüm bulmaya çalışıyor.
İKİ TÜR SİGORTALILIK İMKANI
Ev hizmetlerinde çalışanlar için, ay içinde çalışılan gün sayısına bağlı olarak iki türlü sigortalılık sağlanıyor. Eğer ev hizmetlerinde ay içinde 10 günden az çalışıyorsanız, evsahibi tarafından sadece iş kazası ve meslek hastalığı sigortanız yatırılacak. Yani emeklilik ve sağlık sigortası hakkınız olmayacak. Eğer evde bir iş kazası veya meslek hastalığına maruz kalırsanız, sigortanız devreye girecek ve SGK’dan gerekli yardımları alacaksınız.
EV SAHİBİNE PARA CEZASI
Çalışma gününüz ay içinde 10 ve daha fazla ise bu durumda evsahibi emeklilik de dahil olmak üzere tam sigorta yapacak. Böylece sosyal güvenliğin sağladığı tüm haklardan yararlanabileceksiniz. Bu kapsamdaki çalışanı bildirmeyen ev sahibi hakkında 1134 lira para cezası uygulanacak.
SADECE YÜZDE 2'LİK
10 GÜNLÜK GSS ÖDEYECEKSİNİZ
kendisi 30 güne tamamlamış olacak.
6 AY İÇİNDE BAŞVURUN
Soru: Sadettin Bey, son işyerimde yedi yıl kadar çalıştıktan sonra 3 bin 600 günü doldurup ayrıldım. İşten ayrıldıktan sonra sağlık yardımları için gelir testine başvurmam gerekiyormuş, bilmiyordum. Bu yüzden adıma GSS borcu çıkacak sanırım. Bu borçla ilgili Torba Kanun'dan yararlanabilir miyim? Verhan E.
Cevap: Değerli okurum, işten ayrıldığınız tarih itibariyle 100 gün daha sağlık sigortanız devam etmiştir. 100 günden sonra bir ay içinde bulunduğunuz ilçedeki kaymakamlığa gelir testi için başvurmanız gerekirdi. Torba Kanun'da sizin gibi gelir testine başvurmayanlar için yeni bir hak veriliyor. Torba Kanun Resmi Gazete'de yayımlandıktan sonra altı ay içinde gelir testine başvurabileceksiniz. Test sonucuna göre ödeyeceğiniz prim belirlenecek ve isterseniz çıkan borcu taksitlendirebileceksiniz. Geliriniz en düşük seviyede çıkarsa zaten borcunuz çıkmayacak.
Cevap: Değerli okurum, babanız gibi Türk vatandaşlığından izinle çıkan mavi kartlı gurbetçilerimiz için Torba'da düzenleme var. Babanız 2004 yılından sonraki dönem de dahil olmak üzere yurtdışı çalışmalarının tamamını borçlanabilecek.
Ayrıca 1991 yılındaki sigorta başlangıcı Türkiye’de geçerli sayılacak. Torba Kanun çıktıktan sonra (Ekim ayı gibi) babanız borçlanma için SGK’ya başvurabilir.
HESAPLAMA KAFA KARIŞTIRACAK GİBİ
- Ayda 10 günlük çalışma nasıl hesaplanacak?
- Bir ay 10 günden az diğer ay fazla çalışanlar ne olacak?
- Yarım veya çeyrek gün çalışanların hesabını ev sahipleri ve çalışanlar nasıl yapacak?
- Birden fazla evde çalışma durumunda toplam güne mi bakılacak?
- Bu ve benzeri sorular biraz da yasayı açıklayan ikincil mevzuatla netleşmiş olacak.
BORÇ DURDURMA TORBA'DA YOK
Cevap: Değerli okurum, bu konuda bazı haberler kamuoyuna yansıdı fakat Torba Kanun'a bu yönde bir düzenleme girmedi. Borcunuzun tamamen silinmesi söz konusu olmayacak fakat isterseniz peşin veya taksitli yapılandırabileceksiniz.
Not: Yazı dizimiz, TBMM’de kabul edilen Torba Kanun maddeleriyle ilgilidir. Çalışma hayatıyla ilgisi olmayan maddelerin görülmesi Meclis açılınca devam edecektir.
SADETTİN ORHAN- BUGÜN GAZETESİ