Türkiye, siyaseti itibarsızlaştırmaya yönelik 17 Aralık operasyonunda kirli tezgahla hakkında karalama kampanyası yürütülen Halkbank için lobiye direniyor. Edinilen bilgiye göre, Türkiye'nin, Ortadoğu'daki enerji projelerinde etkinliğinin artmasından rahatsız olan ABD ve İsrail'in kurduğu tezgahla petrol gelirlerinin akışının Halkbank yerine başka bankaya kaydırılması konusunda henüz nihai karar verilmedi.

Irak'ın Türkiye üzerinden yapılacak petrol ihracatına Halkbank'ın aracılık etmesi ısrarından vazgeçtiği, gelirlerin ABD'li JP Morgan'a yatırılacağı iddialarına yetkililer "manevra" yanıtını verdi. Yetkililer, "Son karar verilmedi. Henüz Türk kamu bankaları devre dışı değil. Biz Halkbank veya başka bir Türk kamu bankasının devrede olmasını planlıyoruz" diyor. Türk yetkililer, petrol gelirleri konusunda Bağdat'ın New York'ta bulunan Irak Kalkınma Fonu'nu işaret ettiğini belirterek, "Bu Bağdat'ın talebi. Ancak karara bağlamadı. Bizim kamu bankası planımızda şu anda değişiklik yok" açıklamasında bulunuyor. Dün Irak Merkezi Hükümeti, petrol gelirlerinin Irak Kalkındırma Fonu tarafından JP Morgan'da açılan banka hesabına yatırılacağını belirtmişti.

Türkiye ile Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi arasında mutabakata varılan enerji anlaşması 4 başlıktan oluşuyor. Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi Başbakanı Neçirvan Barzani, önceki gün Bağdat'a giderek Irak Başbakanı Nuri Maliki ile görüştü. Ziyaret ile Erbil ve Bağdat yönetimi Kuzey Irak'ın Türkiye üzerinden petrol ihracatı konusunda anlaştı.

* 300-400 bin varillik petrol yılbaşından itibaren gelecek. Kapasite sonra 2 milyon varile çıkacak.

* Anlaşmanın en önemli ayağını gaz oluşturuyor. Doğalgazın fiyatı, neredeyse yüzde 50 düşük olacak.

* Türkiye şu anda iç tüketiminin yüzde 40'ına denk gelen 20-30 milyar metreküplük doğalgazı, anlaşma kapsamında alabilecek.

* İlk gazın 2017'de gelmesi bekleniyor. Kuzey Irak gazı öncelikle iç piyasada maliyetlerin düşürülmesinde kullanılacak. Vatandaşın ucuz gaz tüketme hayali gerçeğe dönüşecek.

Irak'taki görüşmelerde sürecin uluslararası hukuka uygun ilerleyeceğinin altı çizildi. Bu kapsamda Irak'ın halen Kuveyt'e savaş tazminatı olarak ödediği petrol gelirlerinin yüzde 5'ini ifade eden miktarın Irak Kalkınma Fonu'na yatırılacağı belirtildi.

Kuzey Irak'ta 40-45 milyar varil petrol, 6-7 trilyon metreküp gaz rezervi olduğu tahmin ediliyor. Petrol rezervinin, ekonomik değeri 5 trilyon dolar olarak hesaplanıyor. 2019 yılına kadar Kuzey Irak'ın Ceyhan üzerinden günlük 2 milyon varil petrol ve yıllık 20-30 milyar metreküp doğalgaz ihracına başlaması planlanıyor. Bu da yıllık 100 milyar dolara yakın ciro gerçekleşeceği anlamına geliyor. Türkiye isteğini kabul ettirirse enerjinin para trafiğinde ABD ve İngiltere'den sonra üçüncü aktör olacak.

Dünyanın en zengin petrol yataklarını Batı pazarları ile buluşturmak isteyen Türkiye, Kuzey Irak'la tarihinin en büyük ticari işbirliğine imza atmıştı. Bu çerçevede, ilk etapta günlük 400 bin varille başlayacak Kuzey Irak petrolü, daha sonra 2 milyon varile çıkacak. Petrolün Türkiye'ye üzerinden geçmesi konusunda Bağdat engeli aşıldı. Önümüzdeki ay ilk petrolün Ceyhan'a akması bekleniyor.

(Sabah)