Bolu Kartalkaya’da meydana gelen olay, iş güvenliğinin ne denli kritik olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. İhmaller sonucunda bir otelde 78 vatandaş hayatını kaybetti. Yangın sonrası yapılan incelemeler, birçok işletmede güvenlik açıklarının bulunduğunu ve çalışanların gerekli bilgilere yeterince sahip olmadığını ortaya koydu. Tüm bu gelişmeler yaşanırken, Türkiye’deki 2,5 milyon küçük esnafı etkileyen 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, Resmî Gazete’de 30 Haziran 2012’de yayımlanmış olmasına rağmen beş kez iptal edilerek 12 yıldır ertelendi. Bu yasa, 1 Ocak 2025 itibarıyla tekrar yürürlüğe gireceği açıklandı. Buna göre, 50’den az çalışanı bulunan ve tehlikeli sınıfa dahi girmeyen tüm işletmelerde ‘iş güvenliği uzmanı bulundurma zorunluluğu’ getirildi. Bu durum, bakkal, market, eczane, terzi, kasap ve kuaför gibi işletmeleri de kapsıyor. Güvenlik uzmanı ve sertifikası bulunmayan işletmelere ise 176 bin liraya kadar ceza uygulanacağı bildirildi. Ancak ekonomik yük ve uzman eksikliği nedeniyle küçük esnaf için alternatif çözümler geliştirildi. Bu kapsamda, tüm işletmelerin ‘online eğitim’ aracılığıyla sertifika alabilmesi için Anadolu Üniversitesi ile iş birliği yapılmış durumda.
750 TL’YE KAYIT YAPILIYOR
Anadolu Üniversitesi’nden yapılan açıklamada, T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile birlikte hazırlanan sertifika programına katılan işveren veya işveren vekillerinin, 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini kendileri yürütebilecekleri ifade edildi. Programa katılmak isteyenler arasında herhangi bir diploma şartı aranmaksızın, 18 yaşını doldurmuş herkesin başvuru yapabileceği belirtildi. Başvurular 03.02.2025 – 28.02.2025 tarihleri arasında alınacak. Kayıt ücreti ise 750 TL olarak duyuruldu. İlgili programda katılımcılar, uzaktan eğitim yöntemi ile hazırlanan PDF formatındaki ders kitaplarından ve internet üzerinden sunulan hizmetlerden faydalanarak sertifika sınavlarına hazırlanmaya olanak tanınacak. Katılımcıların sınavda 100 üzerinden en az 50 puan alması gerektiği vurgulandı. Bu puanı geçen katılımcılar, ‘İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Yürütümüne İlişkin İşveren veya İşveren Vekili Eğitimi Tamamlama Belgesi’ almaya hak kazanacak. Sınav sonuçları ise T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na iletilecek. İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini üstlenmek isteyen ve sınavı başarıyla geçen işveren veya işveren vekilleri, İSG-KÂTİP sistemi aracılığıyla internet üzerinden kayıtlarını yaparak bu hizmetleri kendileri yürütebilecekler.
BÜTÜN ESNAFIN ALMASI GEREKİYOR
İş güvenliği uzmanları konuyla ilgili yaptıkları açıklamada, iş güvenliği eğitimlerinin, sınıflarına bakılmaksızın tüm işletmelerin alması gereken temel önlemleri ve bilgilendirmeleri içerdiğine dikkat çekti. 1 Ocak 2025’ten itibaren işletmelerin bu sertifika almalarının zorunlu hale geleceği belirtildi. Sertifikası bulunmayanların online eğitim aracılığıyla bu belgeyi edinme şansının olduğu kaydedildi. Böylelikle, 2,5 milyon esnaf, işletmelerinde güvenliği artırmak amacıyla eğitim alacak. Normal şartlar altında bu sertifikayı verebilecek özel kuruluşların mevcut olduğuna dikkat çeken uzmanlar, ancak bakanlığın henüz ‘sertifika vermeye yetkili kurumları’ açıklamadığını ve yalnızca Anadolu Üniversitesi’ni yetkili kıldığını ifade etti.
KAAN ZENGİNLİ
