Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılı için yayımladığı “Yükseköğretim Beyin Göçü İstatistikleri”ni duyurdu. Bu yıl açıklanan verilere göre, yükseköğretim mezunları arasında beyin göçü oranı, bir önceki yıl olan 2023’e oranla değişmeyerek yüzde 2,0 seviyesine ulaştı. Veriler, en yüksek göç oranlarının belirli bölümlerde, vakıf üniversitesi mezunları ve belli yabancı dillerde eğitim alan öğrenciler arasında yoğunlaştığını ortaya koydu.
GÖÇ ORANLARINDA CİNSİYET, ÜNİVERSİTE VE BURS ETKİSİ
TÜİK verileri, 2024 yılında kadın mezunlar için beyin göçü oranının yüzde 1,6, erkek mezunlar için ise yüzde 2,4 olarak belirlendiğini gösteriyor. Üniversite türleri bazında detaylı bir inceleme, ciddi farklılıkların ortaya çıkmasına neden oldu:
- Devlet Üniversiteleri: Mezun beyin göçü oranı, 2023 yılıyla aynı kalarak yüzde 1,7 seviyesinde sürdü.
- Vakıf Üniversiteleri: Beyin göçü oranı, önceki yıla göre küçük bir düşüşle yüzde 4,3’e geriledi.
Vakıf üniversiteleri mezunları arasında burs durumunun etkisi dikkat çekici oldu. Tam burslu mezunlarda göç oranı yüzde 8,3 ile en yüksek seviyeyi gösterirken, kısmi burslu ve ücretli eğitim alan mezunlar sırasıyla yüzde 3,7 ve yüzde 3,6 oranlarıyla onu izlemiştir.
EN YÜKSEK GÖÇ ORANLARI: BİLİŞİM VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ ÖNE ÇIKIYOR
Eğitim alanlarına göre yapılan ayrımda, teknik ve sayısal disiplinlerin yüksek göç oranlarına sahip olduğu dikkat çekmektedir:
| Eğitim Alanı | Beyin Göçü Oranı |
| Bilişim ve İletişim Teknolojileri | %6,7 |
| Mühendislik, İmalat ve İnşaat | %4,4 |
| Doğa Bilimleri | %4,4 |
| Matematik ve İstatistik | %2,7 |
Lisans programları bazında yapılan araştırmada, Moleküler Biyoloji ve Genetik bölümü, yüzde 15,0 oranıyla en yüksek beyin göçü değerine ulaşmış durumda. Bu bölümü takip eden diğer disiplinler ise İşletme Mühendisliği (%10,8), Elektronik Mühendisliği (%9,6), Matematik Mühendisliği (%9,5) ve Biyomühendislik (%9,4) olarak sıralanmıştır.
Eğitim diliyle ilgili yapılan ayrımda ise çarpıcı sonuçlar ortaya çıkmakta: Fransızca eğitim alan mezunlar, yüzde 9,9 ile en yüksek göç oranına sahip iken, İngilizce (%6,2), Almanca (%5,9) ve Rusça (%4,7) eğitim alanlar onu takip etmektedir.
EN ÇOK TERCİH EDİLEN ÜLKELER VE BÖLÜMLER
Lisans mezunları arasında en çok göç edilen ülkeler arasında ABD ilk sırada yer almakta. İlk beşte yer alan ülkeler ve tercih oranları ise aşağıdaki gibidir:
| Ülke | Tercih Oranı |
| ABD | %19,6 |
| Almanya | %19,44 |
| Birleşik Krallık | %11,3 |
| Hollanda | %7,0 |
| Kanada | %5,2 |
Mezunların ülke tercihleri, bölümlere göre de farklılık göstermekte:
- ABD’ye gitmeye karar veren mezunlar arasında Elektrik-Elektronik Mühendisliği programı en yüksek paya sahiptir.
- Almanya, Birleşik Krallık ve Hollanda’ya en çok göç eden mezunlar ise Bilgisayar Mühendisliği mezunları arasından çıkmaktadır.
- Kanada’yı hedefleyen mezunlar arasında en fazla tercih edilen program İşletme olarak öne çıkmaktadır.
Dilan KAYA / KARAR
